Cheerleading - Nhảy cổ động "Trend" thể thao mới cho Gen Z

Nhảy cổ động, hay cheerleading, là một hoạt động thể thao kết hợp giữa vũ đạo, nhào lộn và tung hứng, nhằm mục đích cổ vũ tinh thần cho các đội thể thao hoặc đơn giản là tạo ra những màn trình diễn mãn nhãn. Vậy sức hút thực sự của cheerleading là gì đối với Gen Z? Hãy cùng khám phá những điều thú vị về bộ môn này.

1. Cheerleading là gì?

Cheerleading, hay còn được biết đến với tên gọi nhảy cổ động, là một hoạt động thể thao kết hợp giữa vũ đạo, thể dục dụng cụ và các động tác nhào lộn, tung hứng đầy mạnh mẽ.

Vậy chính xác thì cheerleading là gì? Cheerleading không chỉ đơn thuần là những màn trình diễn sôi động bên lề các trận đấu thể thao mà còn là một môn thể thao cạnh tranh độc lập với những quy tắc và kỹ thuật riêng biệt.

Cheerleading bắt nguồn từ cuối thế kỷ 19 ở Hoa Kỳ, ban đầu chỉ là những tiếng hô hào đơn giản để cổ vũ tinh thần cho các đội bóng đá Mỹ. Dần dần, nó phát triển thành những bài biểu diễn phức tạp hơn, kết hợp các động tác nhào lộn, nhảy, tung hứng và xếp chồng người (stunts). Các hoạt náo viên (cheerleaders) không chỉ khuấy động không khí trên khán đài mà còn thể hiện kỹ năng, sức mạnh và sự phối hợp đồng đội.

Một trong những điều thú vị về cheerleading là sự đa dạng trong các vai trò. Trong một đội cheerleading, có các "base" (người trụ), có nhiệm vụ đỡ và tung "flyer" (người bay), và có các "spotter" (người hỗ trợ) để đảm bảo an toàn cho các động tác nhào lộn. Sự phối hợp nhịp nhàng và tin tưởng lẫn nhau giữa các thành viên là yếu tố then chốt để tạo nên một màn trình diễn cheerleading thành công.

Ngày nay, cheerleading không chỉ phổ biến ở Mỹ mà còn lan rộng ra khắp thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Các cuộc thi cheerleading được tổ chức ở nhiều cấp độ, từ trường học, địa phương đến quốc gia và quốc tế, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của bộ môn này. Cheerleading là gì? Nó là một môn thể thao đòi hỏi sự khổ luyện, tinh thần đồng đội cao và khả năng biểu diễn tuyệt vời, mang đến những trải nghiệm thú vị và đầy thử thách cho người tập luyện.

Xem thêm: 7 Bài tập Dance Fitness giảm cân tại nhà

2. Lợi ích của việc tập Cheerleading nhảy cổ động

Cheerleading, hay còn được gọi là nhảy cổ động, không chỉ là những màn trình diễn sôi động bên lề các sự kiện thể thao mà còn là một bộ môn thể thao mang lại nhiều lợi ích về cả thể chất lẫn tinh thần. Vậy cheerleading là gì mà lại có sức hút và lợi ích đến vậy?

2.1 Về mặt thể chất

Cheerleading đòi hỏi sự kết hợp của nhiều kỹ năng như nhào lộn, tung hứng, nhảy và vũ đạo, giúp phát triển toàn diện các nhóm cơ trên cơ thể.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Journal of Strength & Conditioning Research, các hoạt động cheerleading có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là ở phần thân trên, cơ cốt lõi và chân. Các động tác nhào lộn và tung hứng đòi hỏi sự linh hoạt và thăng bằng tốt, giúp cải thiện sự dẻo dai và khả năng kiểm soát cơ thể.

Hơn nữa, các bài tập cheerleading thường xuyên bao gồm chạy, nhảy và thực hiện các động tác liên tục, giúp tăng cường hệ tim mạch và sức bền.

Một nghiên cứu khác cho thấy cheerleading có thể đốt cháy một lượng calo đáng kể, tương đương với các bài tập cardio cường độ cao khác như chạy bộ hay aerobic. (Tuy nhiên, số liệu chính xác về lượng calo tiêu thụ sẽ khác nhau tùy thuộc vào cường độ và thời gian tập luyện).

2.2 Về mặt tinh thần

Cheerleading thúc đẩy tinh thần đồng đội và khả năng làm việc nhóm. Các thành viên trong đội phải phối hợp nhịp nhàng và tin tưởng lẫn nhau để thực hiện các động tác phức tạp, đặc biệt là các pha tung hứng và xếp chồng người. Điều này giúp xây dựng sự gắn kết, tinh thần trách nhiệm và kỹ năng giao tiếp.

Bên cạnh đó, cheerleading mang đến sự tự tin. Việc chinh phục những động tác khó, biểu diễn trước đám đông và nhận được sự cổ vũ giúp người tập cảm thấy tự tin hơn vào bản thân.

Cheerleading cũng là một cách tuyệt vời để giải tỏa căng thẳng và stress, mang lại cảm giác vui vẻ và hưng phấn. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoạt động thể thao, bao gồm cả cheerleading, có thể giúp giảm nguy cơ mắc các chứng lo âu và trầm cảm.

Tham khảo: Pole Dance, lợi ích “thần kỳ” của bộ môn múa cột ít ai biết

3. Các vị trí trong Cheerleading

Để tạo nên một bài biểu diễn mãn nhãn và an toàn, mỗi thành viên trong đội cheerleading sẽ đảm nhận một vị trí cụ thể, với những vai trò và kỹ năng riêng biệt. Vậy các vị trí trong cheerleading là gì? Dưới đây là những vị trí phổ biến nhất:

Base (Trụ): Base là nền tảng của mọi pha tung hứng và xếp chồng người (stunts). Người base có nhiệm vụ đỡ, tung và giữ thăng bằng cho flyer (người bay). Base cần có sức mạnh, sự ổn định và khả năng phối hợp tốt. Base thường là những người có vóc dáng chắc khỏe và kỹ năng giữ thăng bằng tốt. Họ được chia thành nhiều vị trí nhỏ hơn:

• Main Base (Trụ chính): Đây thường là người khỏe nhất trong nhóm Base, chịu trách nhiệm chính trong việc đỡ Flyer và giữ thăng bằng cho các Stunt.
• Side Base (Trụ bên): Hỗ trợ Main Base, giúp ổn định Stunt và tạo lực đẩy cho các động tác tung Flyer.
• Back Spot (Người đỡ phía sau): Đứng phía sau Stunt, chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho Flyer trong quá trình thực hiện động tác. Back Spot quan sát và can thiệp nếu có sự cố xảy ra.

Flyer (Người bay): Flyer là người được tung lên không trung và thực hiện các động tác nhào lộn, xoay người trên cao. Flyer cần có sự dẻo dai, khéo léo, khả năng giữ thăng bằng tốt và sự tin tưởng tuyệt đối vào các base. Flyer thường là những người có vóc dáng nhỏ nhắn, nhẹ cân.

Spotter (Người hỗ trợ): Spotter có vai trò đảm bảo an toàn cho flyer trong quá trình thực hiện các động tác nguy hiểm, đặc biệt là trong các pha nhào lộn và tung hứng. Spotter quan sát kỹ lưỡng và sẵn sàng can thiệp để tránh chấn thương cho flyer. Spotter cần có phản xạ nhanh nhạy và kỹ năng đỡ người tốt.

Ngoài ra, trong một số đội cheerleading còn có các vị trí khác như:

• Front Spot (Người hỗ trợ phía trước): Trong một số Stunt phức tạp, cần thêm người hỗ trợ phía trước để đảm bảo an toàn.
• Mid Layer (Tầng giữa): Trong các Stunt nhiều tầng, Mid Layer là những người đứng giữa Base và Flyer, giúp kết nối và ổn định cấu trúc.

Mỗi vị trí trong cheerleading đều đóng một vai trò quan trọng, đòi hỏi những kỹ năng và phẩm chất riêng biệt. Sự phối hợp nhịp nhàng và tin tưởng lẫn nhau giữa các thành viên là yếu tố then chốt để tạo nên một màn trình diễn cheerleading thành công và an toàn.

4. Kỹ thuật trong Cheerleading

Cheerleading, hay nhảy cổ động, là một môn thể thao kết hợp nhiều yếu tố như vũ đạo, thể dục dụng cụ và nhào lộn, đòi hỏi người tập luyện phải nắm vững nhiều kỹ thuật khác nhau. Vậy những kỹ thuật trong cheerleading là gì? Dưới đây là một số kỹ thuật cơ bản và phổ biến:

Motion (Động tác tay): Đây là nền tảng của cheerleading, bao gồm các động tác tay dứt khoát, mạnh mẽ và đồng đều, tạo nên sự thống nhất và đẹp mắt cho bài biểu diễn. Một số motion cơ bản bao gồm High V, Low V, T Motion, L Motion, Diagonal,… Độ chính xác và đồng đều của các motion rất quan trọng trong việc đánh giá một bài biểu diễn cheerleading.

Jump (Nhảy): Các động tác nhảy trong cheerleading không chỉ đơn thuần là nhảy lên mà còn kết hợp nhiều kỹ thuật khác nhau để tạo độ cao, độ mở và sự mạnh mẽ. Một số jump phổ biến bao gồm Toe Touch, Pike, Herkie, Hurkie,… Kỹ thuật nhảy tốt giúp tạo điểm nhấn cho bài biểu diễn và thể hiện sự năng động của đội.

Tumbling (Nhào lộn): Đây là nhóm kỹ thuật thể hiện sức mạnh và sự dẻo dai của người tập, bao gồm các động tác như nhào lộn về phía trước (forward roll), nhào lộn về phía sau (backward roll), lộn vòng (cartwheel),… Các kỹ thuật nhào lộn phức tạp hơn như back handspring, tuck, layout,… thường được sử dụng trong các bài biểu diễn nâng cao.

Stunts (Xếp chồng người): Đây là một trong những kỹ thuật đặc trưng và mạo hiểm nhất của cheerleading, bao gồm các động tác nâng, tung và giữ thăng bằng cho flyer (người bay). Một số stunt phổ biến bao gồm:

• Thigh Stand: Flyer đứng trên đùi của base.
• Shoulder Stand: Flyer đứng trên vai của base.
• Liberty: Flyer đứng trên một chân được base giữ.
• Extension: Flyer được tung lên cao và giữ thăng bằng ở vị trí thẳng đứng.
• Full Up: Flyer được tung lên và xoay 360 độ trước khi được base bắt lại.

Pyramid (Tháp người): Đây là sự kết hợp của nhiều stunt để tạo thành một cấu trúc cao và phức tạp. Pyramid đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng và tin tưởng tuyệt đối giữa các thành viên.

Cheer/Chant (Hò reo/Khẩu hiệu): Đây là những câu hô hào, khẩu hiệu ngắn gọn, mạnh mẽ, được sử dụng để cổ vũ tinh thần cho đội nhà hoặc khuấy động không khí trên khán đài. Cheer/chant thường đi kèm với các motion đơn giản và đồng đều.

5. Dụng cụ & Trang phục cần có của Cheerleading

Cheerleading, hay nhảy cổ động, là một môn thể thao năng động và đầy màu sắc, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về cả dụng cụ lẫn trang phục để đảm bảo an toàn và tính thẩm mỹ cho bài biểu diễn. Vậy những dụng cụ và trang phục cần có của cheerleading là gì?

5.1 Trang phục Cheerleading

Đồng phục: Đồng phục cheerleading thường bao gồm áo croptop hoặc áo ôm sát kết hợp với váy ngắn xếp ly hoặc quần short. Màu sắc và thiết kế đồng phục thường được lựa chọn theo màu sắc của đội hoặc theo chủ đề của bài biểu diễn. Chất liệu vải thường là vải thun co giãn, thấm hút mồ hôi tốt để tạo sự thoải mái cho người tập luyện.

Giày: Giày cheerleading được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ các động tác nhảy, nhào lộn và di chuyển nhanh. Giày thường có đế mềm, nhẹ và có độ bám tốt để tránh trơn trượt.

Phụ kiện: Một số phụ kiện thường được sử dụng trong cheerleading bao gồm:

• Pom-poms (Bông tua): Đây là phụ kiện không thể thiếu của cheerleading, được sử dụng để tạo điểm nhấn và tăng thêm sự sôi động cho bài biểu diễn. Pom-poms có nhiều màu sắc và kích cỡ khác nhau.
• Nơ: Nơ thường được cài trên tóc hoặc trên trang phục, tạo điểm nhấn nữ tính và đồng nhất cho đội.
• Loa cầm tay (Megaphone): Được sử dụng để khuếch đại âm thanh của các cheer (hò reo) và chant (khẩu hiệu).

5.2 Dụng cụ Cheerleading

Sàn tập (Cheer mat): Sàn tập chuyên dụng được làm bằng chất liệu mềm, có độ đàn hồi tốt để giảm thiểu chấn thương khi thực hiện các động tác nhào lộn và tung hứng. Kích thước sàn thường là 12m x 12m.

Đệm mút (Crash mats/Spotting mats): Được sử dụng để bảo vệ người tập trong quá trình luyện tập các động tác khó và nguy hiểm, đặc biệt là các pha tung hứng và nhào lộn.

Dây thừng (Resistance bands): Được sử dụng để tập luyện sức mạnh và sự dẻo dai.

Tạ (Weights): Được sử dụng để tập luyện sức mạnh cho base và các vị trí khác.

6. Các cấp độ thi đấu của Cheerleading, nhảy cổ động

Cheerleading, hay nhảy cổ động, là một môn thể thao thi đấu với nhiều cấp độ khác nhau, từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp với trình độ và kinh nghiệm của từng đội. Vậy các cấp độ thi đấu của cheerleading là gì?

6.1 Phân loại theo độ tuổi và trình độ

Youth (Thiếu nhi/Trẻ): Dành cho các vận động viên nhỏ tuổi, thường được chia thành các nhóm tuổi cụ thể (ví dụ: 6-8 tuổi, 9-11 tuổi, 12-14 tuổi). Các bài thi thường tập trung vào các kỹ năng cơ bản và đơn giản hơn, ưu tiên tính an toàn.

Junior High/Middle School (Trung học cơ sở): Dành cho học sinh cấp trung học cơ sở, bài thi bắt đầu phức tạp hơn với các kỹ năng nhào lộn và stunt (xếp chồng người) cơ bản.

High School (Trung học phổ thông): Dành cho học sinh cấp trung học phổ thông, đây là cấp độ phổ biến và có tính cạnh tranh cao. Các bài thi đòi hỏi kỹ năng nâng cao và sự sáng tạo trong dàn dựng.

College/University (Đại học): Dành cho sinh viên đại học, cấp độ này thường có tính chuyên nghiệp cao hơn với các bài thi phức tạp và kỹ thuật khó.

Open/All Star (Mở/Toàn sao): Dành cho các đội không thuộc trường học, thường là các câu lạc bộ hoặc đội tuyển chuyên nghiệp. Cấp độ này có độ khó cao nhất và quy tụ những vận động viên xuất sắc nhất.

6.2 Phân loại theo nội dung thi đấu

Bên cạnh phân loại theo độ tuổi, cheerleading còn được phân loại theo nội dung thi đấu, bao gồm:

Cheer Team (Đội hình): Đây là hình thức thi đấu phổ biến nhất, với sự tham gia của toàn bộ các thành viên trong đội, thực hiện bài biểu diễn kết hợp các kỹ năng motion, jump, tumbling, stunt và pyramid.

Group Stunt (Nhóm nhỏ): Thi đấu theo nhóm nhỏ (thường là 4-5 người), tập trung vào các kỹ thuật stunt và pyramid.

Partner Stunt (Đôi): Thi đấu theo cặp (2 người), thực hiện các động tác stunt phối hợp.

Cheer Dance/Pom (Nhảy cổ động/Nhảy với pom-pom): Tập trung vào vũ đạo, sự đồng đều và biểu cảm của người biểu diễn, sử dụng pom-pom (bông tua) làm phụ kiện.

6.3 Các cấp độ kỹ năng

Trong mỗi nội dung thi đấu, các đội còn được phân chia theo các cấp độ kỹ năng (level), thường được đánh số từ 1 đến 7 (hoặc cao hơn), tùy thuộc vào độ khó của các kỹ thuật được sử dụng. Ví dụ, Level 1 sẽ bao gồm các kỹ năng cơ bản, trong khi Level 5, 6, 7 sẽ yêu cầu các kỹ thuật phức tạp và mạo hiểm hơn.

Ở Việt Nam, có các giải đấu như Infinity Cheerleading Championships (ICC) với các hạng mục như CheerTeam Level 4, CheerPoms Freestyle, GroupStunt Level 4 và 5

Trên thế giới, có các giải đấu lớn như Cheerleading World Championships (Giải vô địch Cheerleading thế giới).

7. Luật thi đấu & các quy định quan trọng của Cheerleading

Cheerleading, hay nhảy cổ động, là một môn thể thao thi đấu với những quy định và luật lệ nghiêm ngặt nhằm đảm bảo an toàn cho vận động viên và tính công bằng cho các đội thi. Hiểu rõ luật thi đấu và các quy định quan trọng của cheerleading là gì rất quan trọng đối với cả vận động viên, huấn luyện viên và người hâm mộ.

7.1 Các khía cạnh quan trọng trong luật thi đấu Cheerleading

An toàn: Đây là yếu tố được đặt lên hàng đầu. Các quy định về an toàn bao gồm:

Stunt (Xếp chồng người): Chiều cao của stunt, số lượng người hỗ trợ (spotter), kỹ thuật thực hiện và các động tác được phép/không được phép đều được quy định chặt chẽ.

Ví dụ, một số động tác nhào lộn phức tạp có thể bị cấm ở các cấp độ thi đấu thấp hơn để tránh chấn thương. Theo một số nguồn tin, việc tung hứng đá xoắn 2 vòng (kick double) hoặc tháp tung hứng quá 2 ¼ vòng xoắn có thể không được phép trong một số giải đấu

Tumbling (Nhào lộn): Các động tác nhào lộn cũng được quy định về độ khó và cách thực hiện để đảm bảo an toàn cho vận động viên.

Sàn thi đấu: Sàn thi đấu phải đạt tiêu chuẩn về độ đàn hồi và kích thước để giảm thiểu chấn thương.

Trang phục và phụ kiện: Trang phục và phụ kiện phải đảm bảo không gây nguy hiểm cho người tập và người xung quanh.

Kỹ thuật: Các kỹ thuật motion (động tác tay), jump (nhảy), tumbling, stunt và pyramid (tháp người) đều được đánh giá dựa trên độ chính xác, độ khó, tính đồng đều và sự phối hợp nhịp nhàng.

Dàn dựng bài biểu diễn: Bài biểu diễn phải có tính sáng tạo, mạch lạc và phù hợp với thời gian quy định. Việc sử dụng âm nhạc, hiệu ứng và đội hình cũng được đánh giá.

Đánh giá và chấm điểm: Ban giám khảo sẽ chấm điểm dựa trên nhiều tiêu chí, bao gồm kỹ thuật, an toàn, dàn dựng, tính đồng đội và biểu cảm.

7.2 Một số quy định quan trọng khác

Số lượng thành viên trong đội: Mỗi đội phải có số lượng thành viên nhất định, tùy thuộc vào từng cấp độ thi đấu.

Thời gian biểu diễn: Mỗi bài biểu diễn có một thời gian quy định, vượt quá thời gian này sẽ bị trừ điểm.

Hành vi và tác phong: Vận động viên phải tuân thủ các quy định về hành vi và tác phong trên sân thi đấu.

Luật về spotter (người hỗ trợ): Số lượng và vị trí của spotter được quy định để đảm bảo an toàn cho các động tác stunt.

Tóm lại, cheerleading là một môn thể thao đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn của nhiều kỹ năng, từ thể lực, sự dẻo dai đến tinh thần đồng đội và khả năng biểu diễn.

Hy vọng bài viết này của IGA Pilates đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và đầy đủ nhất về cheerleading là gì, bao gồm các khía cạnh về lịch sử, kỹ thuật, luật thi đấu và những lợi ích mà môn thể thao này mang lại!